بزن توی گوشش اما نگذارش روی میز

عمویی دارم که خیلی کم‌حرف است و در هم‌آن کم‌حرفیش اصطلاحاتی به کار می‌برد که گاهی توی قوطی هیچ عطاری پیدا نمی‌شود. مثلا وقتی میوه‌ای چیزی دستت می‌دهد که بخوری و این دست آن دست می‌کنی و نمی‌خوری به‌ت می‌گوید «یالا بزن تو گوشش.»
شنیدنش خیلی دل‌نشین است و مطمئن ام نوشتنش هم – اگر خاک‌برسری نکنی وقت نوشتن – متن را جذاب‌تر می‌کند. ادبیات هم‌این چیزها است. ادبیات تحول دل‌نشین در زبان است.
این که این تحول از کجا می‌آید واقعا مهم نیست. مهم این است که زبان کار کند و بعد از کار کردنش یا کنار کار کردنش دل‌نشین باشد. حالا یکی گیر داده است که نگویید بسته‌ی پیشنهادی روی میز است چون این جور گفتنتان جنازه‌ی فردوسی را در گور می‌لرزاند. خب چند تا نکته و سوال و این چیزها:
1. فردوسی خودش به خانم نبوی‌نژاد اطمینان داده که از «روی میز» بودن بسته‌ی پیش‌نهادی در گور می‌لرزد، اما از «دفترچه‌ی شخصی» و «زندگی دوگانه» که او روی پیشانی وبلاگش نوشته نمی‌لرزد؟ چرا؟
2. خبرهای مربوط به ایران از نظر فردوسی که هیچ، از نظر مادربزرگ من هم «حجم» ندارند. دارند؟ این هم مجاز است چون نویسنده‌اش او است؟
3. بعد این که، از نظر فردوسی «اتفاق» می‌افتاده است؟ از چه ارتفاعی؟ فردوسی نقطه و نقطه‌بند و کاما هم می‌گذاشته است؟
4. قصه‌ی این طوری زیاد است. زبان متحول می‌شود و هیچ کس هم نمی‌تواند جلوی مردم را بگیرد و بگوید تغییر حق ندارد از مجرای ترجمه وارد شود و فقط فلان تغییرها مجاز است. در واقع بگوید یا نگوید کسی گوش نمی‌کند و زبان متحول می‌شود.
5. باز هم سوال از فردوسی. کمی عمیق‌تر. چه اشکال دارد که بلرزد؟ مگر ما متولی نلرزیدن فردوسی هستیم؟ من زبانم را قفل بزنم که فردوسی در گورش نلرزد؟ خب بلرزد. مگر من و تو گاهی در هم‌این زندگیمان و روی پاهایمان در خانه‌مان نمی‌لرزيم؟
6. جان هر کس دوست دارید هر کار دوست دارید کنید. حتا ما را بر حذر بدارید از گفتن فلان و بهمان. اما وقتی حرفتان را گوش نمی‌کنیم، فکر نکنید ما گاو هستیم. کسی گاو نیست. فقط در تاملاتتان یک نکته‌ی کوچک واضح را فراموش کرده‌اید. آن هم این که آن زبان مورد نظر شما زبان نیست، ابزار ارتباط انسانی بر محملی خطی با تجزیه‌ی دوگانه یا چیزی شبیه آن نیست. تکه‌ای از آثار باستانی است که به درد لوور می‌خورد.

همه‌ی ما می‌دانیم که نه بسته‌ای به آن معنا در کار است نه میزی، این‌ها اجزای یک تصویر مجازی است که بنا است متن را گیراتر کند. بعد از مدتی هم بعضی از این اجزا اصطلاح خواهد شد. مگر در زبان مبدأ جز این بوده است و شده است؟